Quan điểm

Quản lý tài chính cá nhân #7: Thu nhập thụ động - Bí quyết để đạt được độc lập tài chính

“Chìa khóa để đạt được sự tự do tài chính và sự giàu có phụ thuộc vào việc một người có khả năng chuyển đổi thu nhập kiếm được thành thu nhập thụ động, hoặc danh mục đầu tư”^(*) - Trích lời của Robert Kiyosaki, Tác giả của loạt sách bán chạy toàn cầu ‘Cha giàu, Cha nghèo’. Vậy thu nhập thụ động là gì? Hãy cùng ProFin tìm hiểu kỹ hơn ở bài viết dưới đây.

* Câu nói gốc: “The key to financial freedom and great wealth is a person’s ability or skill to convert earned income into passive income and/or portfolio income.” - Robert Kiyosaki

Lưu ý: bài viết này chỉ cung cấp kiến thức về thu nhập thụ động, không nhằm mục đích hướng dẫn hoặc khuyến khích người đọc đầu tư với bất cứ hình thức nào.

Hiểu đúng về bản chất của thu nhập thụ động

Tỷ phú Warren Buffett - CEO Berkshire Hathaway từng nói về tầm quan trọng của thu nhập thụ động như sau:

“If you do not find a way to make money while you sleep, you will work until you die.”

Tạm dịch: Nếu không biết cách kiếm tiền ngay khi đang ngủ, bạn sẽ phải làm việc tới chết.

Câu nói trên của vị tỷ phú có mục đích nhấn mạnh tầm quan trọng của thu nhập thụ động đối với mỗi người. Tuy nhiên, không ít người hiểu sai ý nghĩa của câu nói này, một phần do các bài viết trên mạng giật tít như “làm sao ngủ vẫn có tiền”, hoặc “cách để có tiền mà không cần làm gì cả”. Thực chất, thu nhập thụ động chính là khoản tiền không phụ thuộc vào khoảng thời gian bạn làm việc, chứ không phải tự nhiên mà có được. Trong khi đó, thu nhập chủ động là số tiền bạn kiếm được dựa trên số giờ bạn làm việc.

Ví dụ, bạn đang làm việc văn phòng với mức lương 15 triệu / tháng, đây chính là thu nhập chủ động của bạn. Giả sử bạn có nhà cho khách thuê, số tiền bạn thu được hàng tháng từ tiền cho thuê đó được gọi là thu nhập thụ động. Nhưng có phải “không cần làm gì” mà vẫn có được nhà cho thuê?

Thực chất, để tạo được nguồn thu nhập thụ động ổn định, bạn cần bỏ không ít công sức học hỏi, đồng thời tích lũy được một số tiền nhất định. Ngoài ra, bạn cần có tính kiên nhẫn và có cái nhìn sáng suốt trong mọi tình huống.

Thu nhập thụ động có tầm quan trọng như thế nào?

Chưa cần bàn tới mục tiêu độc lập tài chính hoặc nghỉ hưu sớm, lợi ích trước mắt của thu nhập thụ động chính là xây dựng nền tảng tài chính vững chắc. Theo lời khuyên của triệu phú tự thân, tác giả cuốn sách bán chạy toàn cầu “Financial Freedom” (tên tiếng Việt: Tự do tài chính) Grant Sabatier, mỗi người nên có ít nhất hai nguồn thu nhập. Bởi vì nếu chỉ phụ thuộc vào một khoản thu cố định, khả năng gặp khó khăn về tiền bạc khi có biến động bất ngờ xảy đến là rất cao.

Điều này đặc biệt rõ ràng hơn trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp. Theo công bố từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, số người thất nghiệp ở độ tuổi lao động trong Quý 3 năm 2021 lên đến 1,7 triệu người, cao hơn quý trước 532.200 người. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân của người lao động cũng giảm đi 877.000 đồng so với quý trước.

Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận rất nhỏ không rơi vào tình huống khó khăn như vậy. Đa phần họ đều có nguồn thu nhập đa dạng: họ làm cùng lúc hai công việc, hoặc có tài sản mang lại lợi nhuận hàng tháng (bất động sản, đầu tư tài chính, bản quyền nội dung số,...).

Giả sử trong trường hợp dịch bệnh không diễn ra, việc đa dạng nguồn thu nhập cũng rất quan trọng. Thị trường kinh tế - tài chính thường xuyên biến động, tỷ lệ lạm phát toàn cầu có xu hướng tăng nhiều hơn là giảm xuống. Vào năm 2009, tại tại cuộc họp thường niên ở Berkshire Hathaway, Warren Buffett đã đưa ra hai lời khuyên hữu ích để đối phó với lạm phát như sau: i) không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, và ii) đầu tư vào một công ty có tiềm năng ổn định. Khi sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ được ưa chuộng, khách hàng sẽ luôn có nhu cầu dùng dịch vụ đó bất kể kinh tế biến động ra sao.

3 hình thức đầu tư tạo thu nhập thụ động phổ biến tại Việt Nam

#1: Bất động sản

Đây chính là hình thức tạo nguồn tiền thụ động phổ biến nhất tại nước ta. Ngay từ khi định nghĩa thu nhập thụ động chưa được biết đến, không ít các anh chị thế hệ đi trước đã có số tiền ổn định hàng tháng nhờ vào cho thuê bất động sản.

Nhìn chung, để có thu nhập thụ động ổn định từ hình thức này, bên cạnh nền tảng tài chính vững vàng, bạn cần có kiến thức nhất định về thị trường và khả năng chấp nhận rủi ro cao. Thị trường bất động sản có rất nhiều rủi ro, đầy rẫy chiêu trò lừa đảo tinh vi. Vụ lừa đảo chấn động của Công ty bất động sản Alibaba là một bài học điển hình cho rất nhiều người. Chính vì thế, hãy tìm hiểu thật kỹ trước khi dấn thân vào lĩnh vực này.

#2: Đầu tư cổ phiếu

Đây là hình thức tiếp theo được nhiều bạn trẻ chú ý hơn trong vài năm gần đây. Cổ phiếu có ưu điểm là có khả năng mang lại lợi nhuận cao dài hạn, đồng thời có tính thanh khoản cao, tức dễ chuyển đổi thành tiền mặt khi có nhu cầu. Một ưu điểm khác, không như bất động sản, cổ phiếu không yêu cầu phải có quá nhiều tiền, chỉ vài triệu là một cá nhân có thể tìm hiểu và tham gia thị trường cổ phiếu.

Ngoài ra, thị trường chứng khoán vô cùng linh hoạt và nhanh chóng, bạn không cần phải mất nhiều thời gian chờ đợi như đầu tư bất động sản. Cũng như thị trường bất động sản, việc mua bán cổ phiếu có rủi ro rất lớn vì thị trường chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như: lạm phát, tình hình chính trị,..

Tương tự như bất động sản, thị trường giao dịch cổ phiếu cũng tiềm tàng không ít rủi ro và chiêu trò lừa đảo. Vào cuối năm 2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã phát đi thông tin cảnh báo các nhà đầu tư khi tham gia các nhóm, hội chat trên mạng xã hội về đầu tư chứng khoán. Được biết, nhiều người đã lợi dụng các hội nhóm để tung tin đồn, tài liệu, thông tin giả mạo mục đích lôi kéo nhà đầu tư mua bán chứng khoán.

#3: Sản xuất nội dung số hoặc nội dung bản quyền

Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội phát triển ngày càng mạnh mẽ. Vì vậy, nhiều bạn trẻ đã tận dụng sự sáng tạo của mình để kiếm thêm thu nhập nhờ vào mạng xã hội. Một số hình thức phổ biến như sau:

• Sáng tạo nội dung trực tuyến: Nhờ sự phổ biến của Facebook, YouTube, Instagram và TikTok, không ít người đã kiếm thêm thu nhập từ các nền tảng này. Có nhiều loại nội dung khác nhau: podcast, hình ảnh, video, hoặc trang blog. Ngoài việc được các nền tảng trả tiền (không quá nhiều), các bạn trẻ này chủ yếu kiếm thu nhập chính dựa vào hình thức hợp tác quảng cáo với các nhãn hàng. Những cá nhân này còn được gọi là influencer (người có ảnh hưởng đối với một cộng đồng nhất định). Để kiếm được tiền từ cách này, bạn cần phải kiên nhẫn và bỏ nhiều công sức, thời gian và tiền bạc đầu tư vào nội dung lúc mới bắt đầu.

• Thu tiền từ nội dung bản quyền: Phương thức này ít phổ biến (và khó) hơn một chút so với hình thức trên. Tại Việt Nam, một số ít người kiếm thêm thu nhập bằng cách xuất bản sách giấy (hoặc ebook, sách nói), khóa học trực tuyến. Tuy nhiên, những hình thức này đòi hỏi nhiều thời gian, công sức mà chưa chắc sẽ thu lại kết quả. Hiện tại, trên thị trường Việt Nam không có nhiều tác giả trong nước sở hữu tựa sách bán chạy, hoặc khóa học được đánh giá cao.

Bên cạnh 3 hình thức phổ biến trên, một số loại hình tạo thu nhập thụ động khác có độ phổ biến thấp hơn như: bảo hiểm nhân thọ, gửi tiết kiệm ngân hàng (tuy nhiên, lãi suất ngân hàng hiện nay khá thấp), hợp tác kinh doanh hoặc nhượng quyền thương hiệu, hoặc mua các loại chứng chỉ quỹ mở,...

Làm sao lựa chọn được hình thức đầu tư phù hợp nhất?

#1: Cân nhắc lượng tài sản đang có

Như ProFin đã đề cập, để tạo được thu nhập thụ động, bạn phải tích lũy được một số tiền hoặc lượng tài sản nhất định. Nếu có nền tảng tài chính vững, bạn có thể đầu tư vào bất động sản hoặc cổ phiếu. Nếu tiềm năng tài chính chưa nhiều, đồng thời có một số năng khiếu hoặc sở thích nhất định (viết lách, quay phim, nấu ăn,...). bạn có thể bắt tay vào sản xuất các nội dung trực tuyến.

#2: Khả năng chấp nhận rủi ro

Không phải ai cũng thành công ngay từ khi đầu tư để tạo thu nhập thụ động. Ai cũng sẽ gặp phải những thất bại khi bước vào đầu tư. Điều quan trọng nhất, đó là chấp nhận sự thật rằng thị trường nào cũng có rủi ro, đồng thời phải có tinh thần sẵn sàng rút kinh nghiệm từ những sai lầm của bản thân.

#3: Nâng cao, tìm hiểu kiến thức về thị trường tài chính - đầu tư

Nếu bạn quyết tâm dấn thân vào thị trường chứng khoán hoặc kinh doanh, việc trang bị kiến thức là điều quan trọng. Điều đó không chỉ giúp bạn sáng suốt trong việc đưa ra quyết định, nó còn giúp bạn thoát khỏi cạm bẫy của những kẻ lừa đảo nhan nhản trên thị trường.

#4: Kỹ năng quản lý, cân đối dòng tiền

Đây chính là kỹ năng thiết yếu nhất bạn cần có trước khi bắt đầu tạo thu nhập thụ động. Nếu không biết cách quản lý dòng tiền cá nhân, bạn sẽ không biết cách cân đối thu chi và tính toán lợi nhuận.

Theo:

T.S

Nguồn:

ProFin tổng hợp